De vrijdenkersvereniging De Vrije Gedachte, opgericht in 1856, stelt zich het bevorderen van het atheïstisch humanisme ten doel.

Vrijdenkers onderzoeken de werkelijkheid door middel van rationeel denken, dus zonder dogmatische of ideologische vooroordelen.

Vrijdenkers verwerpen iedere godsvoorstelling, daarom is De Vrije Gedachte atheïstisch.

Voor De Vrije Gedachte staat het menselijke individu centraal, in die zin is zij humanistisch.

De Vrije Gedachte streeft naar:

1. Strikte scheiding tussen kerk en staat;

2. Het weren van indoctrinatie uit opvoeding en onderwijs;

3. Het bevorderen van een kritisch onderzoekende, wetenschappelijke houding;

4. Het ontmaskeren van religie, pseudo-wetenschap en andere  waanvoorstellingen;

5. Vrijheid van expressie;

6. Respect voor de waardigheid van de mens als wezen met een eindig en eenmalig bestaan;

7. Erkenning van het volledige zelfbeschikkingsrecht van de mens over eigen lijf en leven;

8. Respect voor andere levende wezens en het milieu.

Symboliek

Het driekleurig viooltje (pansy in het Engels) is sinds de 19de eeuw het internationale symbool van de vrijdenkerij. Dit bloempje heeft in het Frans de naam Pensée, dat gedachte betekent. De bloem heeft deze naam gekregen omdat de vorm van de bloem zelf op die van een menselijk gezicht zou lijken en omdat de bloem in augustus vooroverbuigt alsof hij diep in gedachte is. La libre pensée, een term die Victor Hugo in 1850 geïntroduceerd zou hebben, betekent letterlijk de vrije gedachte en is de Franse benaming voor het vrijdenken. (Bron: wikipedia.org. Meer weten? Een Frans artikel over de vroege symboliek van de vrijdenkerij.)