Geschiedenis van de vereniging
Rond 1850 kwam in Nederland een toenemend besef dat de uitbreiding van de wetenschappen de kennis van de realiteit werd bevorderd. Met behulp van inzicht in de natuurkrachten kreeg men zicht op waartoe menselijke vermogens in staat zijn, en dat de menselijke ontwikkeling in de aanvang stond van de heerschappij des lichts, in de dageraad.
Over deze materie schreef Franz Junhuhn een boek, getiteld ‘Licht- en Schaduwzijden uit de Binnenlanden van Java’, waarin hij een algemeen menselijke ethiek propageerde en de inzichten van de wetenschap tegenover het christelijk denken stelde. In 1855 besloot hij met een aantal geestverwanten uit de dissidente vrijmetselaarsloge “Post Nubila Lux” het tijdschrift De Dageraad te beginnen.
Vanuit de behoefte aan een georganiseerde vrijdenkersbeweging werd in oktober 1856 de vrijdenkersvereniging De Dageraad opgericht.
Hieronder een overzicht van de diverse ontwikkelingen die De Dageraad doormaakte:
1855
Start tijdschrift De Dageraad
1856
Oprichting vrijdenkersvereniging De Dageraad
verzet tegen de gruwelen van de Krimoorlog (begin anti-militaristische traditie)
1879
Aandacht voor sociale vraagstukken als: emancipatie van de vrouw, hervorming van het huwelijk, algemeen kiesrecht, geboortebeperking, nieuwe opvoeding, crematie, scheiding van kerk en staat, vrij onderwijs, leerplicht, anti-militarisme, dekolonisering, afschaffing van de eedsdwang
1896
Oprichting de Weezenkas ten behoeve van niet-christelijke wezen
1928
Zendmachtiging voor radiouitzendingen
1931
Verbod van tijdschrift De Dageraad voor militairen
1934
Verbod van tijdschrift De Dageraad voor ambtenaren
1936
Censuur door de NSB van radiouitzendingen tegen jodenhaat en het nationaal-socialisme
1939 – 1945
De vereniging duikt onder
1945 – 1957
Heropbouw en samenwerking zoeken met nieuw opgerichte Humanistisch Verbond en Humanitas
1957 – heden
Nieuwe naam voor de vereniging: Vrijdenkersvereniging De Vrije Gedachte
samenwerking met Humanistisch Verbond en Humanitas
aandacht voor sociale vraagstukken als: fundamentalisme, de kapitalistische economie met haar globaliseringstendensen, het nut van bijzonder onderwijs in een geseculeerde maatschappij, de schendingen van de scheiding tussen Kerk en Staat.
1855
Start tijdschrift De Dageraad
1856
Oprichting vrijdenkersvereniging De Dageraad
verzet tegen de gruwelen van de Krimoorlog (begin anti-militaristische traditie)
1879
Aandacht voor sociale vraagstukken als: emancipatie van de vrouw, hervorming van het huwelijk, algemeen kiesrecht, geboortebeperking, nieuwe opvoeding, crematie, scheiding van kerk en staat, vrij onderwijs, leerplicht, anti-militarisme, dekolonisering, afschaffing van de eedsdwang
1896
Oprichting de Weezenkas ten behoeve van niet-christelijke wezen
1928
Zendmachtiging voor radiouitzendingen
1931
Verbod van tijdschrift De Dageraad voor militairen
1934
Verbod van tijdschrift De Dageraad voor ambtenaren
1936
Censuur door de NSB van radiouitzendingen tegen jodenhaat en het nationaal-socialisme
1939 – 1945
De vereniging duikt onder
1945 – 1957
Heropbouw en samenwerking zoeken met nieuw opgerichte Humanistisch Verbond en Humanitas
1957 – heden
Nieuwe naam voor de vereniging: Vrijdenkersvereniging De Vrije Gedachte
samenwerking met Humanistisch Verbond en Humanitas
aandacht voor sociale vraagstukken als: fundamentalisme, de kapitalistische economie met haar globaliseringstendensen, het nut van bijzonder onderwijs in een geseculeerde maatschappij, de schendingen van de scheiding tussen Kerk en Staat.
