De Vrije Gedachte
De Vrije Gedachte
Atheïstisch-Humanistische Vereniging

Eervolle vermelding, eeuwige roem en € 100,--

Jan Willem Nienhuys schreef het beste artikel van 2020

René van Elst

Als redactie hebben wij te maken met een afnemende toestroom van artikelen vergeleken met vroegere jaren. Sommige auteurs zijn door leeftijd weggevallen, anderen zijn hun energie vooral in de sociale media gaan steken, van weer anderen is het aandachtsgebied veranderd en zijn stukken minder relevant geworden voor ons blad. Daarom hebben wij in het afgelopen jaar de lezers van De Vrijdenker opgeroepen om actief mee te praten en te denken door middel van het geschreven woord; als stimulans hebben wij aan de schrijver van het beste artikel van 2020 een eervolle vermelding, eeuwige roem en een waardebon van € 100,-- beloofd.


Deze wedstrijd heeft niet tot de door ons gehoopte toename van het maandelijkse aantal inzendingen geleid, maar als steeds waarderen wij de inzet van een ieder die – al of niet begerig naar de prijs – een bijdrage heeft geleverd. Dat geldt ook voor de inzenders waarvan stukken niet geplaatst zijn, speciaal degenen die zich daardoor niet uit het veld laten slaan. Wij werken in het besef dat niet-plaatsing steeds een teleurstelling voor de betrokken inzender betekent. Als redactie hebben wij tot taak om te beoordelen of een stuk (net) wel of (net) niet in onze uitgave past; zo'n beslissing is niet altijd makkelijk – ook niet altijd makkelijk uit te leggen als het om een afwijzing gaat. Beoordelingspunten als duidelijkheid van de probleemstelling, originaliteit, structurering, argumentatie, vrijdenk relevantie, bronvermeldingen, stijl en taalgebruik spelen op een subtiele manier door elkaar in de redactionele hoofden en laten zich vaak moeilijk hard maken.


De toekenning van de prijs voor 2020 was in zoverre makkelijker dat wij daarvoor alleen naar geplaatste artikelen hebben gekeken. De meeste stemmen gingen naar het artikel De lijkwade van Turijn van Jan Willem Nienhuys, verschenen in ons juninummer 2020-05 op pag. 9. Het 'juryrapport', verstrekt aan de heer Nienhuys, was kort en krachtig: "Uw artikel De lijkwade van Turijn - geplaatst juni 2020 - sprak alle redactieleden aan. Niet alleen vanwege de vlotte schrijfstijl, wat we gewend zijn van u, maar vooral de combinatie van atheïsme en scepticisme werd op prijs gesteld."


In wat zoal gebeurd is rond de lijkwade van Turijn ziet Nienhuys een bevestiging van zijn vaker naar voren gebrachte standpunt dat het in georganiseerde religie vooral draait om – ik vat het maar even kort samen – werkgelegenheid en inkomsten voor de geestelijkheid. Persoonlijk vind ik dat 'vooral' aanvechtbaar, maar het is geen voorwaarde voor de waardering van een artikel, dat wij het als redactieleden met alles eens zijn wat er in staat. De lijkwade is een lange linnen doek waarop vaag een afbeelding van een dode(?) man met bloedsporen te zien is en waarin het lijk van Jezus gewikkeld zou zijn geweest. C14-onderzoek heeft uitgewezen dat de doek uit de 14e eeuw stamt. Intussen heeft de geestelijkheid door de eeuwen heen de doek gebruikt om het geloof te bevorderen en daarmee de instandhouding van de kerk. Nienhuys neemt ons mee door die geschiedenis en noemt daarbij ook andere methoden van religie, zoals het te vriend houden van machthebbers en het verzinnen van fantasieverhalen over het verleden om huidige claims kracht bij te zetten.


Uiteraard is de toekenning van deze prijs een aanbeveling om het stuk zelf (nog eens) te lezen. Voor wie ons juni-nummer niet (meer) heeft zullen wij het op onze web-site plaatsen. Ik sluit af met een hartelijke gelukwens aan vrijdenker en scepticus Jan Willem Nienhuys.