Vrijdenken, dogma's en de Europese opstand

Een dogma is een leerstelling die als onbetwistbaar wordt beschouwd door een religie, een ideologie, een politieke, economische of andere organisatie. Een dogma is een fundamenteel concept ter onderbouwing van een gedachtegoed, daarom wordt de aanhanger van dit gedachtegoed geacht er niet van af te wijken en het nooit te betwisten of te betwijfelen. Wie niet vrij denkt denkt al snel in dogma’s. En dogma’s zijn er, zoals hierboven aangegeven, in soorten en maten. Speur het Internet eens af en ontdek de wereld van de dogma’s. In de wereld van de vrijdenkerij zijn de religieuze dogma’s het meest geliefd als het om kennis over- en kritiek op- gaat. Maar in de wereld om ons heen zijn ook de andere dogma’s, zeker de laatste decennia, een steeds belangrijker onderdrukkingsmiddel geworden. Met name politieke en financieel economische machtsblokken timmeren aan de weg en funderen hun macht op fraai verpakte en publicitair gelikte dogma’s. De Europese Unie met haar religieus liberale basis, vormgegeven in christelijke politiek en een neoliberale economie (met bijbehorend neoliberaal financieel beleid), is een goed voorbeeld. Maar daar lijkt nu de klad in te komen. De dogma’s worden sleets en lijken te stranden in protestbewegingen die in heel Europa actiever worden. Syriza, Podemos, UKIP, AfD, PVV, FN, Pegida, Sinn Fein, de Vijfsterrenbeweging en nog zo wat bewegingen verzetten zich tegen de komst van vreemde religies, de multiculturele (of eigenlijk multireligieuze) samenleving, tegen dit politieke Europa en deze financieel economische politiek. Een merkwaardige mengeling van mensen van zeer uiteenlopend pluimage, van links tot rechts, schudt aan de bomen met dogma’s die in het schier ondoordringbare Europese oerwoud groeien. Hebben vrijdenkers een rol in dit protestdenken, zijn politieke en economische dogma’s ook onderwerp van onze gedachtenontwikkeling en onze maatschappijkritiek? Ik vind van wel.