Het Burgerinitiatief Voltooid Leven, dat met zijn pleidooi om voor mensen boven de 70 hulp bij levensbeëindiging brede steun krijgt, heeft ook de instemming van de oudste atheïstisch-humanistische vereniging van Nederland De Vrije Gedachte (sinds 1856). De Vrije Gedachte beschouwt een vrijmaking van levensbeëindiging voor die leeftijdscategorie echter als niet meer dan een eerste stap naar de algehele zelfbeschikking over het eigen leven. Tenslotte is 70 een nogal arbitrair cijfer. De vereniging De Vrije Gedachte vraagt de Kamer dan ook om afschaffing van het artikel 294 lid 2 van Wetboek van Strafrecht. Het wetsartikel is religieus geïnspireerd – wat niet thuishoort in een seculiere staat. Het doet bovendien geen recht aan het zelfbeschikkingsrecht van de Nederlandse burger. Buiten dat stelt het niet-medische helpers ten onrechte bloot aan rechtsvervolging en leidt in de praktijk tot onverkwikkelijke en mensonwaardige situaties voor betrokkenen. In het bijgaande adres aan de Tweede Kamer vraagt DVG om het wegnemen van het wettelijke obstakel dat de zelfbeschikking in de weg staat, artikel 294, lid 2 van het Wetboek van Strafrecht. Dat verbiedt alle hulp bij zelfdoding. Dit wetsartikel is een wezensvreemd element in de Nederlandse wet dat al bij de invoering in 1886 twijfel aan de rechtmatigheid wekte. Het ging namelijk om een stuk gelegenheidswetgeving. Aanleiding was de zaak Dettemeijer uit 1859. Deze militair en zijn vriendin hadden besloten samen uit het leven te stappen omdat ze niet met elkaar mochten trouwen. Ze dronken vergif. Bij haar had het wel het gewenste effect, maar hij overleefde. In eerste instantie werd Dettemeijer ter dood veroordeeld, maar in hoger beroep sprak het Hoog Militair Gerechtshof hem vrij: "overwegende, dat noch de zelfmoord, noch de medepligtigheid aan zelfmoord bij de Nederlandse wetgeving strafbaar is gesteld". Sinds de vernieuwing van ons rechtsstelsel in de Bataafse Republiek was zelfdoding of een poging toegestaan, anders dan in Groot-Brittannië en Ierland waar tot respectievelijk 1961 en 1993 een zelfmoordpoging strafbaar was. De motivering voor het wetsartikel door de toenmalige regering was 'eerbied aan het menselijke leven in het algemeen verschuldigd'. Deze legitimatie is duidelijk religieus geïnspireerd en doet onrecht aan het principieel seculiere karakter van de Nederlandse staat. In de praktijk stelt dit archaïsche en moralistische wetsartikel niet-medische deskundigen van De Einder en de Stichting Vrijwillig Leven bloot aan rechtsvervolging als ze de hulp willen bieden die mensen met doodswens van hen vragen. Het proces tegen Gerard Schellekens van de Stichting Vrijwillig Leven is het jongste voorbeeld van deze aantasting van de menselijke autonomie. Het is immers zo dat alleen medici sinds 1 april 2002 volgens Wet toetsing levensbeëindiging onder voorwaarden die assistentie mogen verlenen. Het is aan hen te bepalen of een lijden ongeneeslijk en uitzichtloos is. Onverkwikkelijke situaties doen zich voor als iemand met een doodswens onder de zorg van een nieuwe arts komt, die haar/zijn eigen verantwoordelijkheid moet waarmaken. Mensen die psychisch lijden of het leven moe zijn, zijn helemaal overgeleverd aan het oordeel van de arts in wiens/wier handen zij vallen. Adres van De Vrije Gedachte aan de Tweede Kamer De aanbiedingsbriefHet volledige persbericht
Hij die opzettelijk een ander bij zelfdoding behulpzaam is of hem de middelen daartoe verschaft, wordt, indien de zelfdoding volgt, gestraft met een gevangenisstraf van ten hoogste drie jaren of geldboete van de vierde categorie. Natuurlijk gaat het niet om het aanzetten tot zelfdoding uit kwalijke bedoelingen. De strafbaarheid daarvan wordt gedekt door WvS art. 294.1. Situaties die zich juist in de laatste kwetsbaarste fase van het leven frequent voordoen: ziekenhuis, verzorghuis, verpleeghuis. De film “Mag ik dood?” van mei 2008 bewijst eens en te meer op welke wijze mensen die psychisch uitzichtloos en ondraaglijk lijden, bij artsen en psychiaters meestal op een muur stuiten als het gaat om hun wens tot zelfdoding te realiseren.
Hij die opzettelijk een ander bij zelfdoding behulpzaam is of hem de middelen daartoe verschaft, wordt, indien de zelfdoding volgt, gestraft met een gevangenisstraf van ten hoogste drie jaren of geldboete van de vierde categorie. Natuurlijk gaat het niet om het aanzetten tot zelfdoding uit kwalijke bedoelingen. De strafbaarheid daarvan wordt gedekt door WvS art. 294.1. Situaties die zich juist in de laatste kwetsbaarste fase van het leven frequent voordoen: ziekenhuis, verzorghuis, verpleeghuis. De film “Mag ik dood?” van mei 2008 bewijst eens en te meer op welke wijze mensen die psychisch uitzichtloos en ondraaglijk lijden, bij artsen en psychiaters meestal op een muur stuiten als het gaat om hun wens tot zelfdoding te realiseren.
