Rusland keert terug tot de tsarentijd

Als jongste middel tot onderdrukking heeft de Russische Doema, het college van Poetins jaknikkers, een wet tegen godslastering aangenomen (dit fossiel gaat Nederland nu net afschaffen). Daarmee wordt nog eens onderstreept dat het land terugkeert tot de tijd van de tsaren. Toen was de verhouding tussen kerk en staat zo innig dat gesproken kon worden van cesaropapisme. Dat begrip komt uit de middeleeuwen toen de keizer (=caesar) en de paus (papas) twee handen op een buik waren. Toen ik in de nadagen van de Sovjet-Unie voor het eerst het land bezocht, zag ik in een stadje buiten Moskou een ruïne van een orthodoxe kerk. De muren waren zwartgeblakerd omdat het gebouw elektriciteitscentrale was geweest en later het object van plaatselijke vandalen. Hier een daar was nog het beroete gelaat van Christos Pantokrator (Almachtige) te zien. Nu laat de Russische Orthodoxe Kerk opnieuw haar almachtige tronie zien; Rusland keert terug tot de tsarentijd.