Bij de oprichtingsvergadering op 12 oktober 1856 van De Dageraad, voorloper van De Vrije Gedachte, stonden op de bestuurstafel een wereldbol, een tele- én een microscoop. Met deze attributen betuigden de stichters van de vrijdenkersvereniging hun vertrouwen in de kracht van de wetenschap. Natuurlijk is de grootste waan die De Vrije Gedachte aan de kaak stelt het geloof in een god. Maar veel pseudo-religie heeft zich vermomd als alternatieve wetenschap, in het bijzonder bij het helen. Daarom gaat de Vrijdenkersdag 2011 over deze zogenaamde alternatieve geneeskunde. Programma 10.30 u. inloop met koffie en vertoning van beeldmateriaal 11.00 u. opening door Anton van Hooff (1943), voorzitter van De Vrije Gedachte en klassiek historicus: Niets heiligs aan ziekte Er is niets heiligs aan de zogenaamde heilige ziekte , maar zij heeft als alle kwalen een natuurlijke oorzaak’, zo begint een geschrift van de Griekse medicus Hippokrates (ca. 460- ca. 350). De medicus keert zich daarin tegen gebedsgenezers en andere kwakzalvers. Ook in andere werken van hippokratische artsen wordt benadrukt dat geneeskunde een discipline is die methodisch te werk gaat. Zelfs bestaat al het besef dat de medische kennis zal toenemen, waaraan elke wetenschappelijke dokter zijn bijdrage levert. Dat bedoelt de bekende spreuk ‘Het vak is lang, het leven kort’, in zijn Latijnse vorm ars longa, vita brevis ten onrechte gelezen als ‘de kunst is lang, het leven kort’. 11.30 u. Menso A. Westerouen van Meeteren (1948), oud-huisarts, oud-senior-inspecteur voor de gezondheidszorg, thans adviseur/consultant voor gezondheidsrecht en kwaliteitszorg De zaak Sylvia Millecam; een voorbeeldcasus Thorbecke sprak in 1865 over ‘welig tierende kwakzalverij’ en kwam met wetgeving – de Wet Uitoefening Geneeskunst (WUG) - om de burger daartegen te beschermen. In 1995 is de WUG in de ban gedaan en vervangen door (te) liberale nieuwe wet- en regelgeving die alternatieve geneeskunst legaliseerde. De casus Sylvia Millecam illustreert hoe in de 21 ste eeuw de kwakzalverij immer welig tiert en welke gevolgen dat voor een doodzieke patiënt kan hebben. Vragen die daarbij aan de orde komen zijn: dient de overheid burgers (toch) niet beter te beschermen, en, ‘wat als de patiënt er zelf voor kiest?’. De ziektegeschiedenis zal kort uit de doeken gedaan worden en de rol van diverse behandelaren komt daarbij aan de orde. Tot slot zal worden stilgestaan bij hetgeen deze ‘voorbeeldcasus’ voor de gezondheidszorg in Nederland betekend heeft. 12.30-13.30 u. lunch en vertoning beeldmateriaal 13.30 u. Wim Betz, ex-huisarts, emeritus hoogleraar huisartsenopleiding aan de universiteit van Brussel (VUB), voorzitter van de Vlaamse skeptici SKEPP, fellow of CSI (Committee for Skeptical Inquiry). Hij heeft een zwarte gordel in de homeopathie en kan verstopte chakra's vrij maken, gewoon door er naar te wijzen. Vaccineren tegen waarheid ? Er zijn heel wat medische behandelingen op de markt, sommige werken heel goed, andere minder en sommige helemaal niet. In de meeste democratische landen is er een richtlijn dat artsen enkel behandelingen mogen toepassen die wetenschappelijk verantwoord zijn, m.a.w. die werken. De regels en de procedures om te besluiten of een geneeskundige behandeling al dan niet werkt zijn echt niet zo moeilijk om te begrijpen. Een aantal behandelingen zijn getest en definitief door de mand gevallen, dus kunnen we verwachten dat die dan verdwijnen, maar dat gebeurt niet. Een aantal mensen weigeren het oordeel te aanvaarden dat ze niet werken. Zijn zij dom? Zeker niet allemaal want voor homeopathie-geloof bijv. zijn er procentueel meer hooggeschoolden en meestal kunnen ze op andere gebieden dan wel heel rationeel denken en handelen. Wat brengt mensen ertoe om enerzijds zeer kritisch te zijn en anderzijds soms hun verstand op nul te zetten ? Een selectief vaccin ? 14.30 u. Hugo S. Verbrugh (1937), arts, gepensioneerd universitair hoofddocent filosofie Erasmus MC, thans op basis van gastvrijheidsovereenkomst,idem in Instituut Psychologie EUR. De BijnaDoodErvaring volgens Pim van Lommel: een voorbeeldcasus In 1892 publiceerde de Zwitserse geoloog en bergbeklimmer Albert Heim een overzicht van een aantal bijna dodelijke ongelukken waarbij de betrokkene kortere of langere tijd bijna dood was. In verreweg de meeste gevallen rapporteerden de mensen een beleving van een zogenoemd levenspanorama. Als gevolg van de publicatie van Heim werd het fenomeen in brede kring bekend. Ook Heer Bommel heeft het meemaakt. '"Straks staat het water tot onze lippen", prevelde heer Ollie met zwakke stem. "Mijn hele leven passeert aan mijn geestesoog"', in 'De Pronen' (hij is samen met Joost opgesloten in een kelder die langzaam volloopt met water), 1973 / 74. Vanaf die jaren komt de BDE veel vaker voor als gevolg van de intensive care die dan opkomt. De Nederlandse cardioloog Pim van Lommel heeft in dit verband in de populaire pers wereldfaam verworven met zijn eindeloos bewustzijn. In de serieuze pers is hij bekend als prototype van een pseudo-wetenschapper. 15.15 u. theepauze 15.30 u. Jan Willem Nienhuys(1942) wiskundige, secretaris Stichting Skepsis en met Marcel Hulspas schrijver van Tussen Waarheid en Waanzin: een encyclopedie der pseudowetenschappen (1997-2002). Geneeskundige goeroes In de geneeskunde en daarbuiten wordt veel onzin verspreid. De bedenkers daarvan zijn uitdagers van de gevestigde orde – dus ze hebben wel wat van vrijdenkers – en ze lijden aan een messiascomplex. Ze genieten waarschijnlijk van de verering die hun van volgelingen ten deel valt, en niet zelden ontwikkelt hun geneeswijze zich tot een soort sekte. Al sinds Mesmer en Hahnemann beweren de meeste van deze vernieuwers dat zij belangrijke wetenschappelijke beginselen hebben ontdekt. Met andere woorden, ze proberen het enorme gezag van de wetenschap deelachtig te worden. Een bonte stoet van deze figuren zal ten tonele gevoerd worden, en betoogd zal worden dat kwakzalverij een met religie verwant natuurverschijnsel is. 16.30 u. einddiscussie over strategieën in de bestrijding van wanen 17.00 u. (alternatieve) borrel Aanmelden Maak € 25, - (als niet-lid € 30, als student € 20,-) over naar de bankrekening 274551 t.n.v. Penningmeester De Vrije Gedachte, Amsterdam (maak zo nodig wel duidelijk voor wie de betaling geldt) Beschrijving naar Universiteit voor Humanistiek, Kromme Nieuwegracht 29, Utrecht Lopen van Centraal Station Utrecht Ongeveer 20 minuten door het centrum tot eind Janskerkhof, ga dan rechtsaf de Drift in, de eerste weg linksaf is de Kromme Nieuwegracht, UvH na 200 meter aan de rechterkant Met openbaar vervoer vanaf Centraal Station UtrechtBuslijnen 3, 4, 8, 11 (richting centrum), uitstappen halte Janskerkhof. Loop verder in de rijrichting tot aan kopieerwinkel, dan rechtsaf, Drift in. Eerste straat linksaf is Kromme Nieuwegracht. UvH na 200 meter aan de rechterkant Als u met de auto komt, houdt u er dan rekening mee dat er nauwelijks parkeergelegenheid is aan de Kromme Nieuwegracht. Parkeergarages in de binnenstad: Godebald (Spoorstraat), Rijnkade (Rijnkade), Springhaver (Strosteeg), Vredenburg (Rijnkade) Parkeren dichtbij (en iets goedkoper dan voorgaande) ook: Parkeergarage Kruisstraat en Grifthoek. Goedkoper parkeren in P+R . Voor routes en tarieven zie: www.utrecht.nl/parkeren/parkerenbezoekerVrijdenkersdag 2011: Wanen in de gezondheid
30.03.11 09:47 PM
Bij de oprichtingsvergadering op 12 oktober 1856 van De Dageraad, voorloper van De Vrije Gedachte, stonden op de bestuurstafel een wereldbol, een tele- én een microscoop. Met deze attributen betuigden de stichters van de vrijdenkersvereniging hun vertrouwen in de kracht van de wetenschap. Natuurlijk is de grootste waan die De Vrije Gedachte aan de kaak stelt het geloof in een god. Maar veel pseudo-religie heeft zich vermomd als alternatieve wetenschap, in het bijzonder bij het helen. Daarom gaat de Vrijdenkersdag 2011 over deze zogenaamde alternatieve geneeskunde. Programma 10.30 u. inloop met koffie en vertoning van beeldmateriaal 11.00 u. opening door Anton van Hooff (1943), voorzitter van De Vrije Gedachte en klassiek historicus: Niets heiligs aan ziekte Er is niets heiligs aan de zogenaamde heilige ziekte , maar zij heeft als alle kwalen een natuurlijke oorzaak’, zo begint een geschrift van de Griekse medicus Hippokrates (ca. 460- ca. 350). De medicus keert zich daarin tegen gebedsgenezers en andere kwakzalvers. Ook in andere werken van hippokratische artsen wordt benadrukt dat geneeskunde een discipline is die methodisch te werk gaat. Zelfs bestaat al het besef dat de medische kennis zal toenemen, waaraan elke wetenschappelijke dokter zijn bijdrage levert. Dat bedoelt de bekende spreuk ‘Het vak is lang, het leven kort’, in zijn Latijnse vorm ars longa, vita brevis ten onrechte gelezen als ‘de kunst is lang, het leven kort’. 11.30 u. Menso A. Westerouen van Meeteren (1948), oud-huisarts, oud-senior-inspecteur voor de gezondheidszorg, thans adviseur/consultant voor gezondheidsrecht en kwaliteitszorg De zaak Sylvia Millecam; een voorbeeldcasus Thorbecke sprak in 1865 over ‘welig tierende kwakzalverij’ en kwam met wetgeving – de Wet Uitoefening Geneeskunst (WUG) - om de burger daartegen te beschermen. In 1995 is de WUG in de ban gedaan en vervangen door (te) liberale nieuwe wet- en regelgeving die alternatieve geneeskunst legaliseerde. De casus Sylvia Millecam illustreert hoe in de 21 ste eeuw de kwakzalverij immer welig tiert en welke gevolgen dat voor een doodzieke patiënt kan hebben. Vragen die daarbij aan de orde komen zijn: dient de overheid burgers (toch) niet beter te beschermen, en, ‘wat als de patiënt er zelf voor kiest?’. De ziektegeschiedenis zal kort uit de doeken gedaan worden en de rol van diverse behandelaren komt daarbij aan de orde. Tot slot zal worden stilgestaan bij hetgeen deze ‘voorbeeldcasus’ voor de gezondheidszorg in Nederland betekend heeft. 12.30-13.30 u. lunch en vertoning beeldmateriaal 13.30 u. Wim Betz, ex-huisarts, emeritus hoogleraar huisartsenopleiding aan de universiteit van Brussel (VUB), voorzitter van de Vlaamse skeptici SKEPP, fellow of CSI (Committee for Skeptical Inquiry). Hij heeft een zwarte gordel in de homeopathie en kan verstopte chakra's vrij maken, gewoon door er naar te wijzen. Vaccineren tegen waarheid ? Er zijn heel wat medische behandelingen op de markt, sommige werken heel goed, andere minder en sommige helemaal niet. In de meeste democratische landen is er een richtlijn dat artsen enkel behandelingen mogen toepassen die wetenschappelijk verantwoord zijn, m.a.w. die werken. De regels en de procedures om te besluiten of een geneeskundige behandeling al dan niet werkt zijn echt niet zo moeilijk om te begrijpen. Een aantal behandelingen zijn getest en definitief door de mand gevallen, dus kunnen we verwachten dat die dan verdwijnen, maar dat gebeurt niet. Een aantal mensen weigeren het oordeel te aanvaarden dat ze niet werken. Zijn zij dom? Zeker niet allemaal want voor homeopathie-geloof bijv. zijn er procentueel meer hooggeschoolden en meestal kunnen ze op andere gebieden dan wel heel rationeel denken en handelen. Wat brengt mensen ertoe om enerzijds zeer kritisch te zijn en anderzijds soms hun verstand op nul te zetten ? Een selectief vaccin ? 14.30 u. Hugo S. Verbrugh (1937), arts, gepensioneerd universitair hoofddocent filosofie Erasmus MC, thans op basis van gastvrijheidsovereenkomst,idem in Instituut Psychologie EUR. De BijnaDoodErvaring volgens Pim van Lommel: een voorbeeldcasus In 1892 publiceerde de Zwitserse geoloog en bergbeklimmer Albert Heim een overzicht van een aantal bijna dodelijke ongelukken waarbij de betrokkene kortere of langere tijd bijna dood was. In verreweg de meeste gevallen rapporteerden de mensen een beleving van een zogenoemd levenspanorama. Als gevolg van de publicatie van Heim werd het fenomeen in brede kring bekend. Ook Heer Bommel heeft het meemaakt. '"Straks staat het water tot onze lippen", prevelde heer Ollie met zwakke stem. "Mijn hele leven passeert aan mijn geestesoog"', in 'De Pronen' (hij is samen met Joost opgesloten in een kelder die langzaam volloopt met water), 1973 / 74. Vanaf die jaren komt de BDE veel vaker voor als gevolg van de intensive care die dan opkomt. De Nederlandse cardioloog Pim van Lommel heeft in dit verband in de populaire pers wereldfaam verworven met zijn eindeloos bewustzijn. In de serieuze pers is hij bekend als prototype van een pseudo-wetenschapper. 15.15 u. theepauze 15.30 u. Jan Willem Nienhuys(1942) wiskundige, secretaris Stichting Skepsis en met Marcel Hulspas schrijver van Tussen Waarheid en Waanzin: een encyclopedie der pseudowetenschappen (1997-2002). Geneeskundige goeroes In de geneeskunde en daarbuiten wordt veel onzin verspreid. De bedenkers daarvan zijn uitdagers van de gevestigde orde – dus ze hebben wel wat van vrijdenkers – en ze lijden aan een messiascomplex. Ze genieten waarschijnlijk van de verering die hun van volgelingen ten deel valt, en niet zelden ontwikkelt hun geneeswijze zich tot een soort sekte. Al sinds Mesmer en Hahnemann beweren de meeste van deze vernieuwers dat zij belangrijke wetenschappelijke beginselen hebben ontdekt. Met andere woorden, ze proberen het enorme gezag van de wetenschap deelachtig te worden. Een bonte stoet van deze figuren zal ten tonele gevoerd worden, en betoogd zal worden dat kwakzalverij een met religie verwant natuurverschijnsel is. 16.30 u. einddiscussie over strategieën in de bestrijding van wanen 17.00 u. (alternatieve) borrel Aanmelden Maak € 25, - (als niet-lid € 30, als student € 20,-) over naar de bankrekening 274551 t.n.v. Penningmeester De Vrije Gedachte, Amsterdam (maak zo nodig wel duidelijk voor wie de betaling geldt) Beschrijving naar Universiteit voor Humanistiek, Kromme Nieuwegracht 29, Utrecht Lopen van Centraal Station Utrecht Ongeveer 20 minuten door het centrum tot eind Janskerkhof, ga dan rechtsaf de Drift in, de eerste weg linksaf is de Kromme Nieuwegracht, UvH na 200 meter aan de rechterkant Met openbaar vervoer vanaf Centraal Station UtrechtBuslijnen 3, 4, 8, 11 (richting centrum), uitstappen halte Janskerkhof. Loop verder in de rijrichting tot aan kopieerwinkel, dan rechtsaf, Drift in. Eerste straat linksaf is Kromme Nieuwegracht. UvH na 200 meter aan de rechterkant Als u met de auto komt, houdt u er dan rekening mee dat er nauwelijks parkeergelegenheid is aan de Kromme Nieuwegracht. Parkeergarages in de binnenstad: Godebald (Spoorstraat), Rijnkade (Rijnkade), Springhaver (Strosteeg), Vredenburg (Rijnkade) Parkeren dichtbij (en iets goedkoper dan voorgaande) ook: Parkeergarage Kruisstraat en Grifthoek. Goedkoper parkeren in P+R . Voor routes en tarieven zie: www.utrecht.nl/parkeren/parkerenbezoeker