Op 9 december is Leo Polak herdacht met een symposium, aan de Universiteit voor Humanistiek, getiteld ‘Liever een dode leeuw dan een levende hond.’ Centraal stond Leo Polak en diens actuele betekenis voor de vrijdenkerij en het humanisme. De grote collegezaal van de UvH was vrijwel tot de laatste plaats gevuld. Na een inleiding van journalist en vrijdenker Jan Bontje (Wie was Leo Polak?) sprak een kleinzoon van Leo Polak, eveneens Leo genaamd, over de nog immer actuele noodzaak om autonoom te leren nadenken. Jurist en promovendus Vincent Geeraerts hield een fraai betoog over Leo Polak’s denkbeelden over misdaad en straf, in het bijzonder het proportionaliteitsbeginsel. Waartoe dient een strafmaat? Het zangkoor Close Focus Mini zorgde voor een vrolijk muzikaal intermezzo met een paar mooie en relevante a capella gezongen liedjes. Historicus Hans Vink, die nauw betrokken is geweest bij de nieuwste publicatie over Leo Polak, hield een betoog over zijn speurtocht door archieven en publicaties. Hij vindt dat er nog werk en materiaal genoeg ligt in het uitpluizen van Polak’s rol in, en invloed op, de vrijdenkersbeweging in het Interbellum. Universitair docent Peter Derkx ging in op de actualiteit van Polak voor het naoorlogs, modern humanisme. Hij vergeleek de beginselverklaring van vrijdenkersvereniging De Dageraad (later De Vrije Ggedachte), die in 1924 door Leo Polak is opgesteld, met de beginselverklaringen van het Humanistisch Verbond uit 1946 en 1973. De gelijkenissen zijn treffend. De beginselverklaring van Polak heeft nog niets aan actualiteit ingeboet. Een panel onder leiding van Anton van Hooff debatteerde zeer geanimeerd met de zaal over de vraag in hoeverre een misdadiger vrij en verantwoordelijk is voor diens misdaad, aan de hand van Polak’s denkbeelden hierover. De tijd vloog om.
Directeur van het J.P. van Praag Instituut, Bert Gasenbeek sloot de bijeenkomst af met de uitreiking van het eerste exemplaar van het boek
‘Liever een dode leeuw dan een levende hond’ aan Leo Polak’s dochter, Ans Samama-Polak (foto). Er werd nog veel gediscussieerd en nagepraat tijdens de drukbezochte borrel. Kortom: wederom een zeer geslaagd initiatief van De Vrije Gedachte, de Leo Polak Stichting en het J.P. van Praag Instituut.
Foto: Jan van der Klooster 
