
Artsen beroepen zich graag op Hippokrates (ca. 460 – ca. 370 v.Chr.). Ze denken zelfs dat ze nog steeds zijn beroepseed zweren. In elk geval betekende Hippokrates de doorbraak van de wetenschap in de geneeskunde. Ziektes waren volgens hem echt geen straf van de goden. Ook epilepsie had een natuurlijke oorzaak, ook al leken lijders in goddelijke extase te verkeren als ze een aanval hadden . Daarom heette deze aandoening ‘de heilige ziekte’. Niets van aan, zegt Hippokrates: ‘Met de zogenaamde heilige ziekte zit het zo; in niets schijnt ze me goddelijker of heiliger te zijn dan andere ziektes, maar haar oorzaak is van dezelfde aard als van andere ziektegevallen.’ En dan geeft de antieke medicus een natuurlijke verklaring. Slijm (flegma) zou zich in de hersenen van een lijder opgehoopt hebben en via de neus een uitweg zoeken. Onzin natuurlijk, maar wel redelijke nonsens. Hippokrates veegt vervolgens de vloer aan met de kwakzalvers die de ziekte voor heilig verklaren. Deze bedriegers schreven allerlei leefregels voor. Patiënten mochten geen geitenvlees eten, geen zwarte kleren dragen en niet de ene voet op de andere zetten of de ene hand op de andere leggen, want die handelingen werkten beklemmend en veroorzaakten aanvallen. Medici die nu wetenschappelijk onderzoek zouden doen naar deze ‘beklemmingstheorie’ zouden voor niet goed snik worden verklaard. Maar wat te denken van wetenschappers aan het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam die onderzoek doen naar het opwarmen van de grote teen? Volgens deze oud-Chinese methode zouden zo stuitbevallingen worden voorkomen. In die teen zou namelijk een acupunctuurpunt zitten. Zelfs zonder doktersklompen voelt iedereen met gezond verstand aan dat acupunctuur mumbo jumbo is: … veertien levensbanen in het lichaam … ziekte als een verstoring van het evenwicht tussen yin (vrouwelijk) en yang(mannelijk … prikken met naaldjes om het verstoorde balans te herstellen. ‘Maar het werkt toch,’ is de bekende tegenwerping van de bedrijvers van ‘complementaire (aanvullende) geneeskunde’. Met dat eufemisme voor kwakzalverij verdedigen zich ook de medici van het Erasmus EMC’ers. Tja, miljoenen zijn ervan overtuigd dat bidden ook heelt. Door dubbelblind onderzoek is inmiddels vastgesteld dat deze ‘therapie’ niet werkt. Maar zij berust tenminste op een theorie: de Allerhoogste zou zich door bidden laten vermurwen. Nee dus. Acupunctuur heeft zelfs die theoretische basis niet. Dat geven die Rotterdamse medici ook wel toe: ‘Het is niet noodzakelijk om het veronderstelde werkingsmechanisme voor waar te accepteren,
OF ZELFS MAAR TE KENNEN, om toch zinvol onderzoek te kunnen doen.’ Zulk onderzoek is dus grabbelen in een ‘black box’: we weten niet wat we onderzoeken en toch onderzoeken we. Frits van Dam, secretaris van de Vereniging tegen Kwakzalverij, heeft dat medische bedrog in een artikel in
NRC Handelsblad aan de kaak gesteld. Natuurlijk valt het hele ‘alternatieve’ circuit woedend over hem heen. Maar Hippokrates heeft het al zo raak gezegd: ‘Een arts is de vakman die de oorzaken van ziektes moet opsporen en op grond van de oorzaak een behandeling moet uitdenken.’ Het is treurig dat Anno 2011 een Vereniging tegen Kwakzalverij medici moet herinneren aan die Hippokratische beroepsplicht. De godswaan is wel het voornaamste hersenspinsel dat Atheïstisch-Humanistische Vereniging
De Vrije Gedachte (sinds 1856) bestrijdt. Maar zij zet zich ook in voor rationeel wetenschappelijk denken en doen op alle levensterreinen. Daarom moet zij niets hebben van de alternatieve medicijnmannen. De Vrijdenkersdag van 14 mei 2011 in Utrecht zal gaan over allerlei vormen van pseudowetenschap. In het bijzonder op het gebied van het helen.