1883. TWEEDE JAARGANG. N^O. 3.

RECHT DOOR ZEE.

MAANDWERK TOT BESPREKING VAN ZEDELIJKE EN MAATSCHAPPELIJKE VRAAGSTUKKEN VAN EEN VRIJZINNIG STANDPUNT.

Onder redactie van Rudolf Charles, Floor Florensse en Mattheus.

De uitgaaf geschiedt in afleveringen van twee tot vier vel druks van 8 bladzijden, naar gelang van de bewijzen van belangstelling die het blad van de zijde van het publiek zal ontvangen, door het toetreden van inteekenaars en het inzenden van stukken.

De prijs is gesteld op f 5,‒ per jaar voor Nederland en ƒ 6.— voor Ned.-Indië, bij vooruitbetaling. Abonnementen voor minder dan een jaargang worden niet aangenomen. Advertentiën worden geplaatst à f 0,12 de regel gewonen druk, of de plaatsruimte daarvoor noodig.

HET AMSTERDAMSCHE CONGRES VAN DE INTERNATIONALE FEDERATIE VAN VRIJDENKERSVEREENIGINGEN.

Het aangekondigde vrijdenker-congres heeft den 31 Augustus, 1 en 2 September l.l. te Amsterdam plaats gehad. Bij de sluiting werd van de bestuurstafel verklaard dat het als volkomen geslaagd kan worden beschouwd. Tot ons leedwezen kunnen wij aan deze uitspraak niet onvoorwaardelijk ons zegel hechten. Wanneer de spreker bedoelde dat het congres als geslaagd konde worden beschouwd omdat het min of meer volgens het programma werd ten einde gebracht, dat de woordenwisselingen niet tot volslagen verwarring, tot vechtpartijen en tot ontijdige staking hebben aanleiding gegeven, dan heeft hij gelijk; er zijn scherpe, vijandige woorden gesproken, er werden hatelijkheden gewisseld, maar de strijders gingen niet tot handdadigheden over, het publiek gedroeg zich ordelijk en de werkzaamheden werden, ofschoon met een herhaaldelijk gewijzgd programma, ten einde gebracht, in dien zin dus is het congres inderdaad geslaagd. De leiding, — neen daarop willen wij geen aanmerking maken, indachtig het spreekwoord: "de beste stuurlieden staan aan den wal." en in aanmerking nemende de moeielijkheden die verbonden zijn aan het leiden van een congres, dat gehouden wordt in, ja in meerdere vreemde talen, en waarvan de woordvoerders vurige voorstanders zijn van hun eigen denkbeelden, verkregen door ernstig nadenken, veelal in verschillende richtingen. 

Beschouwen wij dus het Amsterdamsche congres als niet zoo volkomen geslaagd, als werd beweerd, dan is dit niet om de wijze waarop het werd gehouden maar omdat wij aan een congres van vrijdenkers tot het welslagen hooger eischen stellen dan een geregelden gang of een goede leiding. Wij deelen zelfs niet het gevoelen van den heer Roorda van Eysinga, die beweerde dat het Amsterdamsche Vrijdenkerscongres een nieuw bewijs leverde dat congressen tot niets leiden, omdat wij het volkomen eens zijn met den heer Bradlaugh dat alle congressen een groot nut hebben, namelijk dat zij menschen die over hoofdpunten met elkander eensgezind zijn, en die vaak op groote afstanden woonen, tot elkander brengen, vriendschapsbanden tusschen dezen doen ontstaan en daardoor der wederkeerige zamenwerking zeer bevorderlijk zijn. De reeds gehouden vrijdenkerscongressen hebben de juistheid van deze stelling reeds op overtuigende wijze aangetoond. Maar datzelfde wordt verkregen door alle bijeenkomsten en réunies van gelijkdenkenden; daartoe behoeft niet bepaaldelijk een congres te worden gehouden. Van een congres is dat niet het hoofd-, maar het nevendoel; wordt een congres gehouden door vakgenooten, dan is het hoofddoel de bevordering van den bloei van het vak door wisseling van denkbeelden over de middelen om beter werk te verrichten, zoo mogelijk met minder kosten en om zoowel het verstandelijke en zedelijke peil als den welvaart der vakgenooten te verhoogen .......................................

Download hieronder het volledige .pdf bestand (30 pagina's).