21

Welke hedendaagsche schrijver zou in staat zijn, het naderen der lente lieflijker te schilderen dan de zanger van het Hooglied gedaan heeft:

"Want zie de winter is voorbij, de plasregen is over, hij is overgegaan;

De bloemen worden gezien in het land, de zangtijd genaakt, en de stem der tortelduif wordt gehoord in ons land.

De vijgeboom brengt zijn jonge vijgjes voort en de wijnstokken geven geur met hunne jonge druifjes. Sta op, mijne vriendin, mijne schoone, en kom! enz. (Hooglied 2:11 en 14.)

Wie is zij, die er uitziet als de dageraad, schoon gelijk de maan, zuiver als de zon! (id. 6:9.)

Wij allen kennen de psalmen met haar beeldrijke taal, die ons gedeeltelijk lief zijn geworden. En het oude testament heeft nog meer fragmenten, waaruit liefde voor de natuur spreekt.

Maar met het Christendom begon de wereld- en natuurverachting.

Ik behoef niet uiteentezetten, wat in werkelijkheid de leer van den wijze uit Nazareth geweest is; de meeningen daarover verschillen nog heden ten dage, maar zeker is het, dat geen van de vier Evangeliën in het nieuwe testament tijdens het leven van Christus geschreven is, maar dat ze alle slechts op overleveringen berusten. 1) Het kan thans ook niet mijn taak zijn, verder uiteen te zetten hoe het kwam, dat de leer van Nazareth van zoo'n beteekenis in de ontwikkelingsgeschiedenis der menschheid geworden is, als feitelijk het geval was.

Het zij genoeg er hier op te wijzen, dat met de Paulinische leer tegelijk een betreurenswaardige verachting van alle werkelijke dingen werd gehuldigd en het ontvlieden der wereld als het geneesmiddel van elk lijden hoog geprezen werd. De Christenen wendden

 

1) Het evangelie van Johannes Marcus is het oudste en het eenige uit de eerste eeuw onzer tijdrekening (het werd 70—80 n. C. geschreven.)