26
opgehitste Christenen werd die geleerde vrouw op de gruwelijkste wijze vermoord.
Zoo verschenen al meer en meer de donkere wolken van een geestelijke verduistering. Wat aan de dweepzucht van het op een dwaalspoor gebrachte christelijke Westen ontkwam — het waren maar stukken en brokken van Oostersche en Grieksche wetenschap — werd later door de Mohamedaansche Arabieren verzameld.
Mohamed zelf, overigens zeer ingenomen met den Joodschen wetgever en volksleider Mozes, was een vriend der wijsheid, daar hij toch, zooals bericht wordt, vond, dat de inkt der geleerden heiliger was dan het bloed der martelaren en dat de schoonste schepping van God het verstand was. (Vele eeuwen later heeft de hervormer Luther datzelfde verstand "de schoonste schepping van God" met een heel anderen naam betiteld, een naam dien heden ten dage een fatsoenlijk mensch niet meer zou uitspreken, tenminste niet in het bijzijn van vrouwen en kinderen.) *)
Terwijl onder de heerschappij der Mohamedaansche Arabieren de scholen der geleerden in Spanje bloeiden, zooals daar nooit te voren evenmin als later plaats vond, lag over het christelijk deel van Europa de schaduw der onwetendheid. In het heerlijk Zwitserland tusschen de Bodensee en het meer van Genève, tusschen de Alpen en de Jura konden de priesters en leeraars van het volk langen tijd niet eens lezen. Zoo wordt er door een beroemd schrijver meegedeeld, dat de abt Conrad van St. Gallen en zijn heele kapittel niet eens met de edele schrijfkunst bekend was, toen de minnezanger Walter von der Vogelweide (1170—1230) een bezoek aan dat beroemde klooster bracht.
In het algemeen is het een dwaling, ten minste een groote overdrijving, wanneer beweerd wordt, dat de kloosters de schuilplaatsen der wetenschap geweest zijn. Dat blijkt uit het feit, dat in de kloosters van vele landen en streken, de schrijfwerktuigen bepaald onbekende zaken waren. Toen de beroemde dichter Petrarca (1304—1374) in Luik de redevoeringen van Cicero vond en den wensch uitte, die af te schrijven, was in geen der talrijke kloosters daar ter plaatse een droppel inkt te vinden
*) 'Hure des Teufels' (noot RvE)