54
had also eine Leib und eine Seele.1) Die antropologische wijsheid eindigt dan: "Hat sich aber die Seele vom Leib getrennt, so ist der Mensch todt. Der todte Körper heiszt Leichnam und wird begraben. Die Seele aber kehrt zu Gott zurück." 2)
Onze scholen verrichten een waar Sisyphuswerk.
Als wij onderzoeken, hoe het in de vooruitstrevende kantons van Zwitserland gesteld is, dan zien wij dat bijv. in het kanton Zürich de staatsscholen slechts facultatief godsdienst-onderricht hebben. Naast deze bestaan echter de door den staat erkende z.g. "vrije" scholen, die uit privaatmiddelen onderhouden worden, bizonder met het doel het onderwijs van de jeugd geheel en al op den grondslag van het Mozaïsche scheppingsverhaal in zuiver orthodoxen zin door te voeren. Die "vrije" scholen concurreeren sterk met de staatsscholen, en als de leden van de "evangelische Gesellschaft" nog een beetje dieper in den zak tasten, kunnen wij het nog beleven, dat weldra de helft der schoolkinderen van het kanton in den geest der orthodoxe geloovenden onderwezen wordt; want hetzelfde kanton Zürich heeft het goed gevonden, dat een "evangelische Lehrer Seminar" voor de opleiding van orthodoxe onderwijzers uit particuliere middelen onderhouden wordt en jaarlijks een aantal candidaten voor het personeel der volksschool aflevert. Zoo wordt er dus voor gezorgd dat het geheele onderwijzerspersoneel van ons kanton gelijkmatig van den zuurdeesem der orthodoxie doortrokken wordt. Op die wijze raken wij geheel van streek, men ziet dat aan alle kanten; der vromen zondagsscholen rijzen als paddestoelen uit den grond, de St. Annakapelle wordt meer en meer bezocht en de bedehuizen worden te klein.
Daarbij komt, dat er in die staatsscholen, waarvan het onderwijzend personeel van de uitstekend ingerichte staatskweekschool in Küsnach afkomstig is, slechts facultatief godsdienst-onderwijs bestaat, d.w.z. de commissie
1) God maakte den mensch uit een aardkluit en blies hem den levenden adem in zijn neus. De mensch heeft dus een lichaam en een ziel.
2) Wanneer de ziel zich van het lichaam gescheiden heeft, is de mensch dood. Het doode lichaam heet een lijk en wordt begraven. De ziel echter keert tot God terug.