90

denken, en de spraak, kortom alles, wat den mensch van het dier onderscheidt, wordt eerst later door het kind, dikwijls zeer laat — pas als volwassene — geleerd.

Het pasgeboren kind zuigt, schreeuwt en heeft een stofwisseling als een dier; het is sprakeloos en gedachteloos als een dier, het is schaamteloos en onfatsoenlijk als een dier; als het den langen kleeren ontgroeid is, doet het, evenals de verwante zoogdieren, die men apen noemt (naäpen) alles na; het kindje in de wieg speelt met zijn voeten en gebruikt die voor het grijpen naar zijn lepel, zijn speelgoed enz.; nu en dan zuigt het aan zijn teenen en beweegt zijn ledematen met de gemakkelijkheid van een vierhandig dier. De kleine jongen klimt graag en gebruikt daarbij evenals de vierhandige zijn bloote voeten. Dat zijn algemeen bekende feiten, die echter een veelbeteekenende wetenschappelijke waarde hebben. Het is verre van ons, daarom den adel in den pasgeborene te willen ontkennen; het is verre van ons het kind als een dier te willen bespotten! Integendeel, — wanneer wij bedenken, dat de kleine, onfatsoenlijke worm, die aan de moederborst zijn instinkt volgt, geroepen kan zijn, de trots van zijn vaderland of de roem van zijn eeuw te worden, dan zouden er tranen van vreugde in onze oogen schieten, omdat de ontwikkelingswet der levende natuur in korten tijd dat kon voortbrengen, waartoe de stamgeschiedenis van ons geslacht millioenen van jaren gebruikt heeft.

Uit het dier wordt eerst door opvoeding en ervaring een mensch. Ja, onder sommige omstandigheden blijft het dier — dier en ontstaat er uit het kind geen mensch. Kaspar Hauser en nog enkele ongelukkigen hebben dit voldoende bewezen.

Ook in de plantenwereld heeft de vergelijkende ontwikkelingsgeschiedenis tal van bewijzen voor de waarheid der afstamming geleverd. Daar er in deze brochure van geen ophelderende figuren gebruik gemaakt kan worden, moet ik er mij toe bepalen, slechts enkele voorbeelden op te noemen. De loofmossen zien er in hun kiemstaat langen tijd zoozeer als groene algendraden uit, dat zij in dat stadium gemakkelijk met werkelijke algen verwisseld kunnen worden. Ongetwijfeld stammen zij van