120

veroorzaakte natuurlijke teeltkeus der openlijk bloeiende planten zijn boeken vol geschreven en elke week brengt nieuwe verhandelingen over bizondere gevallen van aanpassing en over de betrekking tusschen bloemen en insecten.

Eerst thans is de plantkundige in staat het liefdesgeheim van elke bloem te doorgronden en bij de aankweeking nuttig toe te passen. Ongezocht doet men daarbij dikwijls nieuwe ervaringen op, die tot grooten stoffelijken zegen voeren. Een enkel voorbeeld daarvan zal ik hier vermelden: het is proefondervindelijk bewezen, dat de ooftboomen (appelen, peren, enz.) in den bloeitijd niet alleen mooi zonnig weer, maar ook het bezoek van bijen en hommels behoeven, ten einde rijkelijk vruchten op te leveren. Wanneer er in een streek te weinig bijen en hommels zijn, om in korten tijd al de bloesems te bezoeken, heeft men minder ooft, dan wanneer die insecten in voldoend aantal voorhanden zijn. De toepassing ligt voor de hand: bevorder in ooftkweekende streken de bijenteelt niet alleen ter wille van het zoete gewin, maar nog meer ter wille van het belang der kweekers; want een enkele bij, die ter rechter tijd de appelbloesems bezoekt, zal oorzaak zijn, dat er zich honderden appels ontwikkelen, waar zonder hun honigzoekend bedrijf geen enkele vrucht ontstaan zou.

In den strijd om het bestaan, door natuurlijke uitlezing zijn de prachtig gekleurde bloemen langzaam geteeld geworden. Millioenen planten zijn zonder nakomelingen ten onder gegaan, omdat zij in het verwerven van de gunst der insecten bij andere planten van haar geslacht achterbleven.

De natuurlijke uitlegging is begrijpelijkerwijze ook voor het menschelijk geslacht geldig.

Ruim 2000 jaar lang heeft men de joden door allerlei denkbare uitzonderingswetten onderdrukt; men heeft ze in alle landen verstrooid, van hun vaderland beroofd en dikwijls vogelvrij verklaard; men heeft hen nu en dan bloedig vervolgd en het leven zoo zuur gemaakt, als slechts Christenen in staat zijn te doen. Daarbij hebben zij, die de macht ter onderdrukking bezaten, over het hoofd gezien, dat zij zelf de Nemesis van een natuurwet behulpzaam waren.