27
Met het oog op dergelijke toestanden zal het ons zeker niet verbazen, wanneer wij lezen, dat op de groote kerkvergaderingen in Tours (1163) en in Parijs (1231) "het zondige lezen van natuurkundige schriften" verboden werd.
Paus Bonifacius VIII (gest. 1303) — de geniale uitvinder van het "Jubeljaar", dat den pauselijken stoel uit zijn financieelen nood hielp — verbood aan geneesheeren en studenten het ontleden van menschelijke lijken, op grond der opstanding, evenals de tegenwoordige paus aan zijn geloovigen de lijkenverbranding verbiedt.
In het jaar 1317 werd door paus Johannes XXII bij een bul de studie der scheikunde verboden. Wie des ondanks zich toch met de beschouwing van natuurlijke dingen en met de gedachte over de zichtbare wereld afgaf, werd streng vervolgd wegens ketterij, geheimen omgang met den duivel of als heks aangeklaagd en ter dood gebracht. De dweepzieke onderdrukking van allen drang naar wetenschap en kennis, zooals die eeuwen lang door de bestuurders der kerk plaats vond, veroorzaakte een algemeene geestesziekte, die zich van bijna de geheele christelijke bevolking meester maakte en duizenden onschuldige menschen het leven kostte. Het was de ziekte van het heksengeloof volgens hetwelk o. a. in het jaar 1659 alleen in het bisdom Bamberg 1200 menschen, in het aartsbisdom Trier zelfs 6500 menschen verbrand werden. Zwitserland bleef van die ziekte ook niet verschoond: in het jaar 1652 werd in Luzern een 85-jarige vrouw, nadat zij door middel van de pijnbank tot bekentenis gebracht was op de meest geraffineerde wijze gemarteld en levend verbrand. In het zelfde jaar werd een zekere Katherine Schmidli, "ein klein Meiteli von 11 Jahren wegen Vögelmachen, sintemalen keine Besserung zu verhoffen, im Thurm ohne Abkündigung des Lebens strangulirt und dann im Sack gestoszen und verbrannt" zoo luidt het protokol van den raad.
Evenzoo staat in het torenboek van Luzern, dato 1659:
"Ein Menschlein von sieben Jahren, Katrinli genannt, so Gott verleugnet, ward im Thurm an einem Pfahl erwürgt und nachher beim Hochgericht verbrannt."
Hoe algemeen het geestelijke leven van het christe-